دامنه نوسان سهام چیست؟

دامنه نوسان قیمت سهام چیست و چه تاثیری در معاملات بازار بورس دارد؟

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از خانه سرمایه ، بورس در هر کشوری نماد یک بازار رقابتی کامل است. زیرا تعداد خریداران و فروشندگان در آن بسیار زیاد است، اطلاعات به طور کامل در دسترس همگان قرار دارد و مهم‌تر از همه، قیمت توسط افراد فعال بازار بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین‌ شده و نتیجه دیکته قیمت‌ها از جایی خارج از بازار نیست. یکی از مهم‌ترین وظایف نهادهای ناظر بازار سرمایه، کنترل نوسان‌ها و موج‌های پر تلاطم بازار است. این کنترل با استفاده از ابزارها و قوانین مختلف انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین ابزارهای مورد استفاده دامنه نوسان سهام چیست؟ در بورس اوراق بهادار تهران، «دامنه نوسان» است.

اکنون در بسیاری از بورس‌های جهان به دلیل کاهش نوسان‌های بازار از دامنه مجاز نوسان استفاده می‌کنند. دامنه مجاز نوسان به حدود سقف و کف قیمتی گفته می‌شود که هر سهم در هر روز معاملاتی می‌تواند داشته باشد. در حال حاضر محدودیت نوسان قیمت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای سهام مثبت ۵ درصد تا منفی ۵ درصد است و برای حق تقدم سهام از مثبت ۱۰ درصد تا منفی ۱۰ درصد در نظر گرفته می‌شود. مثلا برای سهمی که دیروز قیمت آن ۲۰۰۰ ریال بود، طی معاملات روز دامنه نوسان سهام چیست؟ بعد، قیمت می‌تواند تا ۲۱۰۰ ریال افزایش و تا ۱۹۰۰ ریال کاهش داشته باشد. اما بر اساس مقررات بازار سرمایه روزهای خاصی وجود دارد که سهم از این محدودیت تبعیت نمی‌کند؛ (البته نظر ناظر بازار ارجحیت دارد!)

ماجرا در مورد بازار فرابورس کمی متفاوت است. سهام بازار پایه به ۳ تابلو پایه زرد ، پایه نارنجی و پایه قرمز تقسیم‌ بندی می‌شود. در بازار زرد دامنه نوسان معاملات مثبت و منفی ۳ درصد است. در تابلوی نارنجی دامنه نوسان انجام معاملات مثبت و منفی ۲ درصد و در تابلوی قرمز، مثبت و منفی ۱ درصد است. در صورت وجود صف‌های خرید یا فروش در هر یک از سهام بازار پایه به مدت ۳ روز متوالی، در جلسه معاملاتی بعد نوسان هر یک از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب ۵، ۴ و ۲ درصد خواهد بود. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که شرکت‌هایی که نماد آن‌ها مدتی متوقف‌ شده است پس از بازگشایی نماد، مشمول دامنه نوسان نمی‌شوند. زیرا اطلاعات با اهمیتی که نماد شرکت به خاطر آن متوقف‌ شده، ممکن است تأثیری بیش از دامنه نوسان تعیین‌ شده بر قیمت سهام داشته باشد. در این صورت، طبیعی است که بر اساس حراج، باید اجازه داده شود تا اطلاعات، تأثیر واقعی خود را بر میزان عرضه و تقاضا و در نتیجه قیمت سهم بگذارد؛ هرچند این تأثیر بیشتر از دامنه مجاز نوسان روزانه باشد.

نگاهی بر فواید و مضرات دامنه نوسان

باید توجه داشت که چالش‌های بسیار زیادی در حوزه سیاست‌گذاری دامنه نوسان وجود دارند. چون برخی پژوهشگران بر اجرای حد نوسان سهام تأکید دارند، در حالی که برخی به آثار منفی آن اشاره می‌کنند. با این وجود، در اغلب کشورها در طول زمان و با رشد بازارهای مالی دامنه نوسان قیمت سهام افزایش‌ یافته است. به طور کلی، اعمال دامنه مجاز نوسان روزانه، فواید و مضراتی دارد. از فواید آن می‌توان به کاهش تلاطم بازار، محافظت از سرمایه‌گذاران، جلوگیری از بروز بحران‌های مالی، حفظ بازار و کاهش دست‌کاری قیمت اشاره کرد. همچنین تأخیر در کشف قیمت، عکس‌العمل بیش از اندازه، دخالت در معاملات، کاهش نوسان‌ها و اثر ربایشی از مضرات اعمال دامنه نوسان مجاز نرمال به شمار می‌روند.

دامنه نوسان از بازار سرمایه حذف خواهد شد؟

قرن نو : مجید عشقی، رئیس سازمان بورس، در گفت‌وگویی با قرن نو از حذف دامنه نوسان از بازار سرمایه خبر داد و گفت: «اوایل امسال دامنه نوسان برداشته می‌شود و این اقدام بی‌تردید تأثیری بسیار مثبت بر بورس باقی خواهد گذاشت.»

میثم رادپور، کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که حذف دامنه نوسان چه تأثیری بر روند بازار سرمایه خواهد گذاشت؛ گفت: در هیچ کشوری در دنیا دامنه نوسان به اندازه کشور ما محدود نیست و در برخی از کشورها دامنه نوسانی برای بازار سرمایه به این معنا گذاشته نشده است؛ به عنوان مثال در ایالات متحده آمریکا مدارشکن وجود دارد که اگر در یک روز نوسانات خیلی بزرگ شود معاملات برای چند دقیقه تعطیل خواهد شد تا بازیگران بازار از احساسات دست بردارند و تصمیمات عاقلانه‌ای بگیرند و این مدارشکن قرار نیست در بازار سرمایه و روند معاملات دخالتی کند و حتی ممکن است دو تا سه بار از آن در طول معاملات استفاده شود و اما در کشورهایی که دامنه نوسان برای بازار سرمایه آنها وضع شده است نیز این دامنه نوسان آنقدر محدود نیست و پنج درصد برای دامنه نوسان معنایی ندارد.

وی در ادامه افزود: برداشته شدن دامنه نوسان دراین‌راستا صورت می‌گیرد که بازار سرمایه کارا شود؛ زیرا اگر دامنه نوسان به این محدودی در بازار سرمایه باشد سهام و معاملات دائما در معرض آن قرار می‌گیرند و دائما دیده می‌شود که سهام شرکت‌ها در صف‌های خرید و فروش قرار می‌گیرد و این صف‌های خرید و فروش نیز از نظر روانی بر معاملات بازار سرمایه تأثیر خواهد گذاشت و خیلی از مواقع فعالان بازار سرمایه منتظر تشکیل صف‌هایی هستند که دنباله‌رو آنها قرار گیرند و این صف‌های خرید و فروش منجر به تسری نوسانات خواهد شد.

رادپور در ادامه افزود: اگر سهمی می‌خواسته است بیست درصد افزایش قیمت داشته باشد به خاطر صف‌های خرید افزایش قیمت سی‌درصدی را تجربه خواهد کرد و اگر سهمی نیز می‌خواسته ده درصد بریزد، ازآنجایی‌که در صف فروش قرار می‌گیرد پانزده تا بیست درصد خواهد ریخت و این دامنه نوسان باریک و صف‌های خرید دامنه نوسان سهام چیست؟ و فروش، نوسانات قیمتی را تشدید خواهد کرد و موجب انحراف قیمتی خواهد شد و در نتیجه کارایی بازار را کاهش خواهد داد که در نهایت امکان تأمین سرمایه و تأمین مالی برای شرکت‌ها کاهش پیدا خواهد کرد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه کارایی به این معنا است که اگر اطلاعاتی وارد بازار سرمایه شود که این اطلاعت باعث جابه‌جایی سهم گردد فوراً دیده شود؛ گفت: زمانی‌که دامنه نوسان وجود دارد این دامنه اجازه نمی‌دهد که جابه‌جایی قیمتی بالافاصله روی قیمت سهم منعکس شود.

این کارشناس اقتصادی در آخر گفت: قطعاً اگر دامنه نوسان برداشته شود وضعیت بازار سرمایه بهبود پیدا خواهد کرد و اگر بازار سرمایه تحت سلطه دولت نبود خیلی زودتر باید این اتفاق می‌افتاد.

دامنه نوسان برای بورس خوب است؟

از امروز دامنه نوسان بورس و فرابورس تغییر کرد و به محدوده شش درصد رسید. به گفته کارشناسان این افزایش دامنه نوسان به نقدشوندگی بازار سرمایه کمک می‌کند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از تجارت نیوز؛ دامنه نوسان قیمتی تاثیر بسزایی در روند معاملات بازار سرمایه دارد. این دامنه را می‌توان یک سد محکم در برابر تصمیمات هیجانی بارار دانست.

دامنه مجاز نوسان، محدوده قیمتی سقف و کفی است که هر سهم در هر روز کاری می‌تواند داشته باشد. همچنین قیمت تنها می‌تواند در این محدوده حرکت کند. در واقع این دامنه محدوده مجاز برای نوسان قیمت سهم است.

بخش عمده‌ای از کارشناسان عقیده دارند که افزایش دامنه نوسان می‌تواند تاثیر مثبتی روی معاملات بورس داشته باشد.

از سوی دیگر برخی از کارشناسان می‌گویند که دامنه نوسان باید یکباره حذف شود و این دامنه تاثیر منفی روی معاملات بورسی دارد.

دامنه نوسان چه تاثیری روی معاملات بورس دارد؟

پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه درخصوص دامنه نوسان می‌گوید: تغییر دامنه نوسان دو مزیت دارد. نخست نقدشوندگی بازار را افزایش می‌دهد و در وهله دوم نیز صف‌های خرید و فروش را متعادل می‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید می‌کند: با تغییر شش درصدی دامنه نوسان، تغییرات چندانی در بازار رخ نمی‌دهد. اما آرام آرام به صورت متعادل نقدشوندگی بورس افزایش پیدا می‌کند.

الیاس‌کردی با اشاره به دومین مزیت دامنه نوسان توضیح می‌دهد: صف‌های خرید و فروش مردم را فریب می‌دهد. این صف‌ها موجب شد که برخی از سهام که ارزش چندانی خوب جلوه داده شوند یا اینکه برخی از سهام که ارزش بالایی دارند بد جلوه داده شوند.

تغییرات دامنه نوسان

دامنه نوسان در دو سال گذشته روزهای سختی را پشت سر گذاشته است. برای مثال ۲۵ بهمن ماه سال ۱۳۹۹ این دامنه از مثبت و منفی پنج به مثبت و منفی دو تغییر کرد. این تغییر آن زمان برای تعادل بازار گرفته شد؛ اما کارشناسان می‌گویند که تاثیر منفی روی روند معاملات داشت.

پس از آن دامنه نوسان از ابتدای اردبیهشت پارسال به مثبت به مثبت شش و منفی سه افزایش یافت. در نهایت ۲۵ اردبیشهت سال ۱۴۰۰ دامنه نوسان مثبت و منفی پنج درصد تعیین شد.

وعده افزایش دامنه نوسان

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس در آخرین نشست خبری خود گفت: تغییر دامنه نوسان در برنامه سازمان بورس است، اما این موضوع نیازمند روشن شدن برخی ابهامات از جمله بودجه و ریسک‌های سیاسی است.

پیش از این اعلام کرده بودم که اصلاح دامنه ابتدا از شرکت‌های بزرگ آغاز می‌شود و اکنون برنامه این است که از یک تاریخی به بعد اصلاح به صورت تدریجی و با یک درصد آغاز خواهد شد. این روند در مقاطع سه ماهه و با توجه به بازخورد بازار بازبینی خواهد شد.

به نظر می‌رسد که با افزایش دامنه نوسان وضعیت معاملات بازار سرمایه نیز تغییر کند. شاهد ورود نقدینگی جدید به بورس و فرابورس باشیم.

دامنه نوسان بورس چیست؟

دامنه نوسان عاملی است که از ابتدای شروع فعالیت بازار بورس و معاملات سهام، بر قیمت سهم تعریف شده است.

در بازارهای دامنه نوسان سهام چیست؟ بورس به‌منظور جلوگیری از تقابل عرضه و تقاضا، قوانین و مقرراتی وجود دارد که به طور مثال میتوان به دامنه مجاز نوسان، توقف معاملاتی و دیگر روش‌ها ازاین‌دست قوانین اشاره کرد.

دامنه مجاز دامنه نوسان سهام چیست؟ نوسان سهام به‌عنوان یکی از قوانین و اصول مهم در این بازار است که در جهت کنترل نوسان قیمت سهم و برای کاهش تلاطم بازار و جلوگیری از تصمیمات هیجانی سهامداران در نظر گرفته‌شده است. هر سهم در هر روز کاری دارای یک‌میزان دامنه مجاز نوسان سقف و کف قیمتی است که می‌تواند داشته باشد و بدیهی که قیمت سهم فقط در بازه تعریف‌شده می‌تواند نوسان داشته باشد.

بر اساس آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس تهران، دامنه نوسان قیمت، پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت می‌تواند نوسان کند.